Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (274.06 KB, 33 trang )
Đang xem: đề thi quản trị văn phòng
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP QUẢN TRỊ VĂN PHÒNG
A – LOẠI CÂU HỎI 1ĐIỂM
Câu hỏi 1.1: trình bày khái niệm văn phòng? Khái niệm quản trị hành
chính văn phòng
a. Khái niệm văn phòng
-Nghĩa rộng: Văn phòng là bộ máy làm việc tổng hợp và trực tiếp trợ giúp cho việc
điều hành của ban lãnh đạo một cơ quan, đơn vị. Theo quan niệm này thì ở các cơ quan thẩm
quyền chung, cơ quan đơn vị có quy mô lớn thì thành lập văn phòng (ví dụ Văn phòng Quốc
hội, Văn phòng Chính phủ, Văn phòng Tổng công ty…) còn ở các cơ quan, đơn vị có quy mô
nhỏ thì văn phòng là phòng hành chính tổng hợp.
-Nghĩa hẹp: Văn phòng là trụ sở làm việc của một cơ quan, đơn vị, là địa điểm giao
tiếp đối nội và đối ngoại của cơ quan đơn vị đó
-Ngoài ra văn phòng còn được hiểu là phòng làm việc của thủ trưởng có tầm cỡ cao
như: Nghị sỹ, kiến trúc sư trưởng.
b . khái niệm quản trị hành chính văn phòng
Quản trị hành chính văn phòng là việc hoạch định, tổ chức phối hợp tiêu chuẩn hóa và
kiểm soát các hoạt động xử lý thông tin
Câu hỏi 1.2: trình bày xu hướng hiện đại hóa công tác văn phòng hiện nay
Hoạt động của văn phòng rất đa dạng, phong phú và phức tạp. Tổ chức khoa học công
tác văn phòng có ý nghĩa thiết thực tạo điều kiện cho cơ quan, doanh nghiệp hoàn thành tốt
mục tiêu để tồn tại và phát triển. Hiện đại hóa công tác văn phòng là một đòi hỏi bức xúc của
thời đại.
Theo hướng:
-“ Văn phòng điện tử”
-“ Văn phòng không giấy”
-“ Văn phòng tự động hóa”
-“ Văn phòng của thế kỷ 21”
Câu hỏi 1.3: khái niệm quản trị thời gian? Nêu những nguyên nhân làm
mất thời gian
Khái niệm quản trị thời gian:
Quản trị thời gian là một tiến trình hoạch định, tổ chức và kiểm soát việc sử dụng quỹ
thời gian vô giá của mình một cách có hiệu quả.
Nguyên nhân làm mất thời gian : Trong quá trình làm việc, mất thời gian do các
nguyên nhân sau:
+ Các cuộc gọi điện thoại.
+ Các cuộc thăm viếng xã giao, tiếp khách
+ Các câu hỏi của nhân viên.
+ Đọc và trả lời thư tín.
+ Các cuộc họp kéo dài.
+ Bàn giấy ngổn ngang, bừa bộn.
+ Đọc tài liệu quá chậm, không biết phương pháp đọc nhanh.
+ Khung cảnh văn phòng làm việc gây sự chia trí lo ra.
+ Tính theo hiệu quả thì: 1 giờ của thời gian làm việc không bị gián đoạn có giá
trị bằng 3 giờ của thời gian làm việc bị gián đoạn.
Câu hỏi 1.4: hãy cho biết khái niệm lễ tân và vai trò của công tác lễ tân?
Lấy ví dụ minh họa?
Khái niệm lễ tân:
Lễ tân được hiểu một cách cung nhất là tổng hợp các hoạt động được diễn ra trong quá
trình tiếp xúc, trao đổi, làm việc giữa các đối tác, tổ chức, cá nhân trong nội bộ một nước hoặc
giữa các nước.
Lễ tân là hoạt động diễn ra ở mọi lĩnh vực của đời sống xã hội của các quốc gia như
chính trị, kinh tế, quốc phòng, văn hóa xã hội…
Vai trò của lễ tân
Lễ tân là công việc không thể thiếu được trong công tác lãnh đạo, điều hành hoạt động
của cơ quan, giao dịch với khách hàng. Tổ chức tốt công tác lễ tân sẽ tạo ra ấn tượng tốt đẹp,
gây cảm tình với khách.
Lễ tân là công cụ rất quan trọng cần thiết không thể thiếu được trong bất kỳ một hoạt
động đối ngoại nào. Công tác lễ tân tốt hay xấu ảnh hưởng trực tiếp tới hiệu quả của hoạt động
đối ngoại, thậm chí ảnh hưởng tới quan hệ giữa các quốc gia. Hoạt động lễ tân, nhất là lễ tân
ngoại giao vừa là công cụ chính trị của hoạt động đối ngoại của một nhà nước, vừa là phương
tiện thực hiện và cụ thể hóa các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế của từng quốc gia.
Thông qua hoạt động lễ tân, các quyền tự do bình đẳng của các quốc gia, các đối tác được bảo
đảm không phân biệt kẻ mạnh hay yếu, nước lớn hay nước nhỏ…
Câu hỏi 1.5: trình bày khái niệm văn bản và phân loại văn bản
Khái niệm văn bản
– Theo nghĩa rộng: văn bản được hiểu là một phương tiện để ghi tin và truyền đạt các
thông tin từ chủ thể này đến chủ thể khác bằng một ký hiệu hoặc ngôn ngữ nhất định. Theo
cách định nghĩa này từ các loại giấy tờ, tài liệu sách vở đến các loại bia, hoành phi, câu đối,
khẩu hiệu, áp phích, băng ghi âm, bản vẽ…đều được coi là văn bản.
– Theo nghĩa hẹp văn bản được hiểu là các tài liệu, giấy tờ được sử dụng trong hoạt
động của các cơ quan, các đoàn thể, các tổ chức xã hội. Trên thực tế văn bản được hiểu theo
nghĩa này là phổ biến.
Tóm lại văn bản nói chung là một phương tiện ghi tin và truyền đạt thông tin bằng một
ngôn ngữ (hay ký hiệu) nhất định. Tuy theo từng lĩnh vực cụ thể của đời sống xã hội và quản lý
nhà nước mà văn bản có những hình thức và nội dung khác nhau
phân loại văn bản : Văn bản có các loại phổ biến như sau:
– Văn bản quản lý:
– Văn bản pháp luật. Căn cứ vào nội dung, phạm vi tác động và tính chất pháp lý văn
bản pháp luật được chia thành hai loại : Văn bản quy phạm pháp luật và Văn bản áp dụng quy
phạm pháp luật
– Văn bản hành chính thông thường:
Câu hỏi 1.6: khái niệm báo cáo và trình bày phương pháp viết báo cáo?
Khái niệm báo cáo:
Báo cáo là một hình thức văn bản nhằm phản ánh hoạt động quản lý trên các lĩnh vực
cụ thể theo chức năng, nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, dùng để đánh giá kết quả
hoạt động của một phong trào, một vấn đề, vụ việc… từ dó rút ra những bài học kinh nghiệm,
vấn đề cần kiến nghị, bổ sung cho một chủ trương, chính sách nào đó.
Phương pháp viết báo cáo
Ngoài các phần như tiêu đề, tên cơ quan, tên báo cáo…phần nội dung của báo cáo
thường gồm.:
+ Phần mở đầu: Có thể nêu ra nhiệm vụ chức năng của cơ quan đơn vị. Đồng thời nêu
những diều kiện, hoàn cảnh có ảnh hưởng lớn đến việc thực hiện các nhiệm vụ đó.
+ Phần nội dung thường gồm: Đánh giá tình hình hoặc mô tả sự việc hiện tượng xảy ra.
+ Phần kết luận: nêu những phương hướng, nhiệm vụ chính để tiếp tục giải quyết, các
biện pháp tổ chức thực hiện, kiến nghị với cấp trên về các vấn đề có liên quan.
Câu hỏi 1.7: khái niệm công văn và trinh bày phương pháp soạn thảo công
văn
Khái niệm công văn:
Công văn là hình thức văn bản hành chính được dùng phổ biến trong các cơ quan, tổ
chức, doanh nghiệp. Đây là phương tiện giao tiếp chính thức của cơ quan nhà nước với cấp
trên, cấp dưới và với công dân.
Phương pháp viết công văn : kết cấu gồm 3 phần
Phần I . Viện dẫn vấn đề
Phần này cần nêu rõ lý do tại sao viết công văn, có thể giới thiệu tổng quát nội dung,
làm rõ mục đích, yêu cầu của vấn đề nêu ra
Phần II. Nội dung chính của công văn Phần này nhằm giải quyết vấn đề đã nêu. Tùy theo từng
loại công văn mà lựa chọn cách viết. Văn phong phải phù hợp với từng thể loại công văn, có
lập luận chặt chẽ cho các quan điểm dựa ra theo nguyên tắc:
+ Công văn đề nghị thì phải nêu lý do xác đáng, lời văn chặt chẽ, cầu thị.
+ Công văn từ chối thì cần phải sử dụng từ ngữ lịch sự, có sự động viên an ủi.
+ Công văn đôn đốc thì phải dùng lời lẽ nghiêm khắc, nêu lý do kích thích sự nhiệt
tình, có thể nêu khả năng xảy ra hậu quả nếu công việc không hoàn thành kịp thời.
+ Công văn tiếp thu ý kiến phê bình dù đúng sai cũng phải mềm dẻo, kiêm tốn, nếu cần
thanh minh phải có dẫn chứng vằng sự kiện thật khách quan có sự đề nghị xác minh kiểm tra…
Phần III. Kết thúc:
Phần này chủ yếu nhấn mạnh chủ đề, xác định trách nhiệm thực hiện các yêu cầu (nếu
có). Nếu là công văn đề nghị thì cần viết thêm lời cảm ơn chân thành để tỏ rõ lịch sự.
Câu hỏi 1.8: hãy trình bày khái niệm hợp đồng kinh tế? khj trình bày hợp
đồng kinh tế cần chú ý những gì?
Khái niệm hợp đồng kinh tế:
Hợp đồng kinh tế là sự thỏa thuận bằng văn bản, tài liệu giao dịch giữa các bên ký kết về
việc thực hiện công việc sản xuất, trao đổi hàng hóa, dịch vụ, nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ khoa
học kỹ thuật và các thỏa thuận khác có mục đích kinh doanh với sự qui định rõ ràng quyền và
nghĩa vụ của mỗi bên để xây dựng và thực hiện kế họach của mình.
Những chú ý khi trình bày hợp đồng kinh tế
– Hình thức của hợp đồng kinh tế: được ký kết bằng văn bản và tài liệu giao dịch
– Ngôn ngữ dùng trong hợp đồng:
+ Trong văn bản hợp đồng không được tùy tiện ghép chữ, ghép tiếng, không tùy tiện thay
đổi từ ngữ, pháp lý.
+Trong văn bản hợp đồng không dùng thừa từ, không tùy tiện dùng chữ: v.v hoặc dấu
+ Văn phạm trong văn bản hợp đồng phải nghiêm túc, dứt khóat.
+ Văn phạm trong hợp đồng phải rõ ràng, ngắn gọn và đủ ý.
+ Chọn ngôn ngữ của hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế.
+ Định nghĩa các khái niệm trong hợp đồng
B – LOẠI CÂU HỎI 2 ĐIỂM
Câu hỏi 2.1: hãy cho biết các chức năng của quản trị văn phòng? Lấy ví dụ
minh họa?
Các chức năng của quản trị văn phòng:
a.Chức năng tham mưu tổng hợp
Tham mưu là một hoạt động cần thiết cho công tác quản lý nhằm góp phần tìm kiếm
những quyết định tối ưu cho quá trình quản lý để đạt kết quả cao nhất.
b.Chức năng giúp việc điều hành
Văn phòng là đơn vị trực tiếp giúp cho việc điều hành quản lý của ban lãnh đạo cơ
quan đơn vị thông qua các công việc cụ thể như: Xây dựng chương trình kế hoạch công tác
quý, tháng, tuần, ngày và tổ chức triển khai thực hiện các kế hoạch đó.
c.Chức năng hậu cần
Quy mô và đặc điểm của các phương tiện vật chất nêu trên sẽ phụ thuộc vào đặc điểm
và quy mô hoạt động của các cơ quan, đơn vị. chi phí thấp nhất với hiệu quả cao nhất là
phương châm hoạt động của công tác văn phòng.
Ví dụ minh họa :
Câu hỏi 2.2: trình bày nhiệm vụ của văn phòng?
Từ những chức năng trên, văn phòng phải thực hiện những nhiệm vụ cụ thể sau:
-Tổng hợp chương trình kế hoạch công tác của cơ quan đơn vị, xây dựng chương trình
kế hoạch công tác hàng quý, tháng, tuần của lãnh đạo.
-Thu thập xử lý, quản lý sử dụng thông tin : Hoạt động của bất kỳ cơ quan đơn vị nào
cũng cần phải có thông tin. Thông tin là căn cứ để lãnh đạo đưa ra quyết định kịp thời, chính
xác. Thông tin bao gồm nhiều loại và từ nhiều nguồn khác nhau.
-Truyền đạt các quyết định quản lý của lãnh đạo, theo dõi việc triển khai thực hiện các
quyết định, tổng hợp tình hình hoạt động của các đơn vị để báo cáo lãnh đạo, đề xuất các biện
pháp phục vụ sự chỉ đạo điều hành của lãnh đạo.
-Thực hiện công tác văn thư, lưu trữ hồ sơ tài liệu theo các quy định hiện hành. Theo
dõi, đôn đốc việc giải quyết các văn bản ở các bộ phận.
-Tư vấn về văn bản cho thủ trưởng, trợ giúp thủ trưởng về kỹ thuật soạn thảo văn bản
để đảm bảo các văn bản có nội dung đầy đủ, đúng thẩm quyền, đúng quy định của nhà nước
-Tổ chức công tác lễ tân: đón tiếp khách, bố trí nơi ăn chốn ở, lịch làm việc với khách,
tổ chức các cuộc họp, lễ nghi khánh tiết của cơ quan.
-Tổ chức các chuyến đi công tác của lãnh đạo, giúp lãnh đạo duy trì, phát triển mối
quan hệ với cơ quan ngành và địa phương.
-Bảo đảm các yếu tố vật chất cho hoạt động của cơ quan thông qua công việc: Lập kế
hoạch nhu cầu, dự trù kinh phí, tổ chức mua sắm, cấp phát, theo dõi sử dụng nhằm quản lý chặt
chẽ các chi phí văn phòng.
-Lập kế hoạch dự toán kinh phí hoạt động hàng năm, quý (nếu cơ quan không có bộ
phận tài chính chuyên trách). Dự kiến phân phối hạn mức kinh phí năm, quý theo chế độ nhà
nước và theo quyết định của thủ trưởng cơ quan.
-Tổ chức công tác bảo vệ trật tự an toàn trong cơ quan. Phối hợp với công đoàn, tổ
chức công tác chăm lo sức khỏe đời sống vật chất, văn hóa tinh thần cho cán bộ nhân viên cơ
quan.
Trên đây là những nhiệm vụ chủ yếu của văn phòng trong một cơ quan, đơn vị nói
chung. Tùy từng điều kiện cụ thể về đặc điểm, tính chất hoạt động của từng cơ quan, đơn vị mà
văn phòng có thể thêm, bớt một số nhiệm vụ cho phù hợp.
Câu hỏi 2.3: hành chính văn phòng tập trung theo địa bàn, theo chức năng
là gì? Hãy trình bày ưu nhược điểm của mỗi hình thức trên?
– Văn phòng tập trung theo địa bàn: Các hoạt động hồ sơ, văn thư đều phải tập trung vào một
địa điểm duy nhất đó là phòng hành chính, dưới quyền quản lý của nhà quản trị hành chính.
Ưu điểm: Dễ bố trí và sắp xếp nhân sự, dễ kiểm tra, dễ trung trang thiết bị và đơn giản
thủ tục.
Nhược điểm: Khó chuyên môn hoá, công việc thiếu chính xác do thiếu quan tâm đến
tầm quan trọng của từng loại công việc. Trì trệ do chuyển giao công việc.
– Văn phòng tập trung theo chức năng: Các hoạt động hành chính vẫn đặt tại địa điểm của
các bộ phận chuyên môn của nó nhưng phải được đặt dưới quyền phối hợp, tiêu chuẩn hoá và
giám sát của nhà quản trị hành chính.
Ưu điểm: Thu hút được nhiều chuyên viên vào công tác quản lý. Các chuyên viên này
sẽ tham mưu ( cố vấn) cho nhà quản trị hành chính về các hoạt động hành chính văn phòng
cho từng bộ phận chuyên môn.
Nhược điểm: Dễ vi phạm chế độ một thủ trưởng nghĩa là lấn quyền các cấp quản trị
chuyên môn.
Câu hỏi 2.4: sự cần thiết phải quản trị thời gian? Cho biets nguyên nhân
làm mất thời gian? Nêu các biện pháp quản trị thời gian?
Sự cần thiết phải quản trị thời gian:
Quản trị thời gian là một tiến trình hoạch định, tổ chức và kiểm soát việc sử dụng quỹ
thời gian vô giá của mình một cách có hiệu quả.
Phần lớn những nhà quản trị coi thời gian là một thứ tài sản. Hơn nữa, đó là thứ tài sản
có một không hai. Người ta không thể tích lũy nó như tích trữ nhiên liệu. Dù muốn hay không
thì chúng ta vẫn cứ phải tiêu dùng nó, với tốc độ sáu mươi giây trong một phút. Người ta
không bắt nó chạy hay bắt nó nghỉ như một cái máy được, cũng không thể thay thế nó như thay
thế con người. Và người ta cũng không thể thu hồi nó lại được. Chaphin Tyler có nói: “Thời
gian là nhân tố không suy suyển và không co giãn nhất trong cuộc sống chúng ta”. Nhưng
chính chúng ta lại có thể quyết định phương thức sử dụng nó.
Cũng như mọi tài sản, thời gian có thể được kiểm soát có hiệu quả hoặc không được
kiểm soát gì cả. Các Mác nhìn nhận vấn đề này như sau: “ Tất cả mọi vấn đề suy ra cho cùng là
vấn đề tiết kiệm thời gian:, và Lê Nin cũng nói: “ Tranh thủ được thời gian là tranh thủ được
tất cả”. Theo Peter Drucker, một tác giả về quản trị và một cố vấn về kinh doanh đã nhận xét: “
Thời gian là thứ hiếm có nhất trong các loại tài sản và nếu không kiểm soát được nó thì chúng
ta sẽ không kiểm soát được gì cả”. Còn theo tạp chí Tuần kinh doanh ( Mỹ) thì cho rằng: “
Chính là thời gian chứ không phải là tiền bạc mới là tài sản quí nhất của một xí nghiệp. Xí
nghiệp nào biết giao cho nhân viên của mình trách nhiệm giúp đỡ các giám đốc thì đó là xí
nghiệp biết sử dụng thời gian một cách tốt nhất.
nguyên nhân làm mất thời gian
Trong quá trình làm việc, mất thời gian do các nguyên nhân sau:
– Các cuộc gọi điện thoại.
– Các cuộc thăm viếng xã giao, tiếp khách
– Các câu hỏi của nhân viên.
– Đọc và trả lời thư tín.
– Các cuộc họp kéo dài.
– Bàn giấy ngổn ngang, bừa bộn.
– Đọc tài liệu quá chậm, không biết phương pháp đọc nhanh.
– Khung cảnh văn phòng làm việc gây sự chia trí lo ra.
Tính theo hiệu quả thì: 1 giờ của thời gian làm việc không bị gián đoạn có giá trị bằng 3
giờ của thời gian làm việc bị gián đoạn.
Các biện pháp quản trị thời gian
– Các công cụ hoạch định thời gian biểu.
– Tiết kiệm thời gian trong thư tín.
– Tiết kiệm thời gian bằng cách sử dụng máy đọc hay máy ghi âm.
– Tiết kiệm thời gian bằng phương pháp đọc nhanh.
– Tiết kiệm thời gian tiếp khách.
– Tiết kiệm thời gian gọi và trả lời điện thoại.
– Tiết kiệm thời gian hội họp.
– Sắp xếp chỗ làm việc khoa học.
Câu hỏi 2.5: cho biết các công cụ hoạch định thời gian biểu? cho biết biện
pháp tiết kiệm thời gian
a. Các công cụ hoạch định thời gian biểu
– Lịch thời gian biểu công tác hàng ngày: Lịch thời gian biểu công tác (time schedule) là
những phương tiện để lập kế hoạch và do đó giúp cho việc quản trị thời gian một cách có hiệu
quả.
– Sổ tay, nhật ký và lịch để bàn :Sổ tay, nhật ký và lịch để bàn là công cụ giúp ích cho chúng
ta ghi nhớ các công việc phải làm. Có 4 lời khuyên:
– Phải cập nhật hóa kế hoạch làm việc của mình.
– Xếp những vấn đề quan trọng nhất lên hàng đầu và đánh số nó không phải theo thứ tự
quan trọng hay ưu tiên mà theo lúc nào thực hiện nó tốt nhất.
– Đừng lúc nào để bị lôi cuốn theo ý muốn giải quyết những việc nhỏ trước, đó là con
đường đã dọn sẵn để đi đến thất vọng.
– Loại khỏi kế hoạch của bạn tất cả mọi việc có thể phân công cho người khác
– Bìa hồ sơ và thẻ hồ sơ nhật ký: là các công cụ rất hữu ích cho các nhà quản trị và thư ký ghi
chép những việc cần phải làm từng ngày trong tháng. Những việc này được ghi chép một cách
vắn tắt trên một phiếu nhỏ
Phương pháp tiết kiệm thời gian
Câu hỏi 2.6: hãy cho biết yêu cầu và quy trình tổ chức công tác thông tin
trong nghiệp vụ văn phòng?
a. yêu cầu:
– Thông tin phải phù hợp: đảm bảo sự phù hợp với yêu cầu thu thập, phục vụ cho công
tác quản lý từng tổ chức.
– Thông tin phải chính xác: sẽ giúp nhà quản lý ra quyết định có lợi cho tổ chức
– Thông tin phải đầy đủ: mới mô tỏ trọn vẹn sự vật, hiện tượng, quá trình
– Thông tin phải kịp thời: nếu thong tin hok kịp thời sẽ hok có giá trị
– Thông tin phải có tính hệ thống và tổng hợp: giúp cho nhân viên văn phòng tiết kiệm
thời gian và chi phí.
– Thông tin đơn giản, dễ hiểu:
– Thông tin đảm bảo yêu cầu bí mật: đối với những tài liệu theo quy định của Nhà nc
– Thông tin đảm bảo hiệu quả
b. Quy trình tổ chức công tác thông tin
Công tác thông tin trong nghiệp vụ văn phòng được thực hiện thông qua các bước sau đây:
Bước 1: Xác định nhu cầu thông tin trong cơ quan doanh nghiệp. :
Bước 2: Xây dựng và tổ chức nguồn thông tin.
Bước 3: Thu thập thông tin
Bước 4: Phân tích, xử lý thông tin
Bước 5: Lưu trữ, bảo quản thông tin
Câu hỏi 2.7: trình bày nội dung công việc sắp xếp chuẩn bị cho các chuyến
đi công tác?
Kế họach chuyến đi bao gồm các họat động sau đây:
Xây dựng chương trình cho chuyến đi công tác: xđ mục đích chuyến đi; nội dung
chuyến đi; số lượng người tham gia, các địa điểm đến; phương tiện đi lại; lịch trình
công tác; gặp gỡ trao đổi tọa đàm
Giải quyết các thủ tục giấy tờ: các giấy tờ cần thiết là giấy giới thiệu công tác, giấy đi
đường, giấy phép xuất cảnh, CMTND, các giấy tờ khác về chức danh khoa học, chính
trị.
Chuẩn bị phương tiện đi lại cho đòan : tùy theo địa điểm và thời gian công tác mà lựa
chọn phương tiện cho phù hợp và tiết kiệm
Liên hệ với các nơi đòan đến để chuẩn bị điều kiện ăn nghĩ và làm việc cho đòan: thứ
ký phải thông báo cho đoàn đến công tác để thông báo nội dung, hẹn ngày làm việc và
đăng ký nơi ăn ở.
Chuẩn bị tài liệu chuyên môn và phương tiện nghe nhìn: các tài liệu liên quan đến lĩnh
vực chuyên môn
Chuẩn bị kinh phí: dự trù tiền ăn ở, tàu xe, máy bay
Lên kế họach đảm nhận trách nhiệm ở nhà : lên lịch lại các cuộc hẹn cho phù hợp với
thời gian đi công tác
Kiểm tra chuyến đi phút chót: vé máy bay, tàu thủy; xác nhận đk khách sạn và các bên
đặt chỗ; visa, ngân quỹ du lịch, thẻ tín dụng
Câu hỏi 2.8: thế nào là hoạt động lễ tân? Các cách phân loại lễ tân? Vai trò
cua hoạt động lễ tân
1 Khái niệm lễ tân
Lễ tân được hiểu một cách cung nhất là tổng hợp các hoạt động được diễn ra trong quá
trình tiếp xúc, trao đổi, làm việc giữa các đối tác, tổ chức, cá nhân trong nội bộ một nước hoặc
giữa các nước.
Lễ tân là hoạt động diễn ra ở mọi lĩnh vực của đời sống xã hội của các quốc gia như
chính trị, kinh tế, quốc phòng, văn hóa xã hội
2 Phân loại lễ tân
Lễ tân ngoại giao: Là một bộ phận của lễ tân nhà nước, là các hoạt động đối ngoại giữa
các quốc gia được thực hiện trên cơ sở tôn trọng các tập quán của từng quốc gia và những quy
định thông lệ quốc tế.
Lễ tân nội bộ đất nước: Là tổng hợp các hoạt động diễn ra trong quá trình tiếp xúc, trao
đổi giữa các tổ chức, cá nhân trrong nội bộ từng quốc gia.
Lễ tân kinh doanh: Là những hoạt động diễn rap trong quá trình tiếp xúc trao đổi giữa
các tổ chức, đơn vị kinh doanh trong và ngoài nước.
3 Vai trò của lễ tân
Lễ tân là công việc không thể thiếu được trong công tác lãnh đạo, điều hành hoạt động
của cơ quan, giao dịch với khách hàng. Tổ chức tốt công tác lễ tân sẽ tạo ra ấn tượng tốt đẹp,
gây cảm tình với khách.
Lễ tân là công cụ rất quan trọng cần thiết không thể thiếu được trong bất kỳ một hoạt
động đối ngoại nào. Công tác lễ tân tốt hay xấu ảnh hưởng trực tiếp tới hiệu quả của hoạt động
đối ngoại, thậm chí ảnh hưởng tới quan hệ giữa các quốc gia. Hoạt động lễ tân, nhất là lễ tân
ngoại giao vừa là công cụ chính trị của hoạt động đối ngoại của một nhà nước, vừa là phương
tiện thực hiện và cụ thể hóa các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế của từng quốc gia.
Thông qua hoạt động lễ tân, các quyền tự do bình đẳng của các quốc gia, các đối tác được bảo
đảm không phân biệt kẻ mạnh hay yếu, nước lớn hay nước nhỏ…
C – LOẠI CÂU HỎI 3 ĐIỂM
Câu hỏi 3.1 :
a. T rình bày trình tự công việc đón khách tại cơ quan, doanh nghiệp
• Chào hỏi khách
• Bày tỏ sự quan tâm
• Phải biết tên, nơi làm việc, mục đích đến thăm của khách
• Không nên ngắt quãng hay kết thúc sớm cuộc đàm thoại của cấp trên
• Phòng đợi
• Thường trực tại nơi làm việc
• Ghi biên bản các buổi bàn bạc
b. Trình bày nội dung công việc tổ chức tiếp khách tại cơ quan, doanh nghiệp
Đặt chương trình cho các buổi xin hẹn
Khi khách hàng xin tiếp kiến hoặc xin cuộc hẹn, chúng ta phải sắp cếp một cách khoa
học. Ở một vài doanh nghiệp, giám đốc không tiếp khách nếu không xin hẹn trước. Như vậy,
thư ký và giám đốc phải thông nhất quỹ thời gian dành cho việc tiếp khách.
Thu xếp các buổi hẹn
Khách dùng nhiều phương tiện khác nhau để xin hẹn. Có người đến tận nơi để xin hẹn,
có người xin hẹn qua điện thoại và có người gửi thư xin hẹn…
Nếu khách đến tận văn phòng xin hẹn, bạn sẽ ghi vào sổ tiếp khách ngày và giờ của
buổi tiếp kiến để khách an tâm. Nếu khách xin hẹn bằng điện thoại, e.mail… khách phải cho
bạn biết đầy đủ chi tiếp về buổi hẹn. Nhiệm vụ của bạn là thu xếp các cuộc hẹn và trả lời thư
xin hẹn, bạn phải trình bày đều đủ các thông tin của buổi hẹn.
Cách thức ghi các buổi xin hẹn
Phải ghi chép đầy đủ họ, tên, địa chỉ, số điện thoại, chức vụ, ngày giờ cho buổi hẹn, tên
người mà khách cần gặp.
Huỷ bỏ các cuộc hẹn
Trong một số trường hợp, vì lý do đặc biệt, thủ trưởng cơ quan không thể (hoặc không
kịp) thực hiện buổi tiếp khách như đã hẹn thì người thư ký phải giúp thủ trưởng huỷ bỏ các
cuộc hẹn đó.
Về nguyên tắc, người thư ký phải báo sớm để cho khách biết, tránh gây khó khăn,
phiền hà cho khách. Trường hợp đến phút chót khi khách đã đến cơ quan rồi mới biết là phải
huỷ bỏ cuộc hẹn, người thư ký phải khéo léo, tế nhị xin lỗi khách, trình bày để khách hiểu và
thông cảm lý do cuộc hẹn bị huỷ bỏ.
Trường hợp khách nhất định xin gặp thủ trưởng thì người thư ký phải thu xếp buổi
hẹn khác.
Phương cách từ chối các cuộc xin hẹn
Khi cần phải từ chối, bạn nên khéo léo, tế nhị và trình bày một cachs ngắn gọn lý do từ
Xem thêm: Tiểu Luận Đặc Điểm Giao Tiếp Của Người Việt Nam, Đề Tài Văn Hóa Giao Tiếp
chối cuộc hẹn để nhận được sự thông cảm. Trường hợp khách nhất định xin hẹn, bạn đề nghị
khách viết lại thư xin hẹn và nêu lý do cụ thể. Thư ký phải tuỳ từng hoàn cảnh mà ứng xử khéo
léo, tuyệt đối tránh gây không khi căng thẳng hay hiều lầm của khách
Tiết kiệm thời gian của cơ quan, đơn vị
Là thư ký, hay tiếp tân, hoặc trợ lý, bạn phải tiếp kiệm thời gian cho cấp trên bằng cách
cung cấp thông tin cho khách trong phạm vi quyền hạn của mình, đừng để cho cấp trên phải
tiếp khách chỉ để cung cấp thông tin mà bạn, hoặc các bộ phận phòng ban khác có thể giải
quyết được.
Câu hỏi 3.2
a. Trình bày cách thức lập giấy mời và lập danh sách khách mời trong hoạt động lễ
tân hội nghị
Cách thức lập giấy mời
Giấy mời là công cụ khiến những khách có trách nhiệm có mặt sẽ tới dự, nó phân biệt giữa
người dudocj mời và không được mời. Việc soạn thao giấy mời là một giai đoạn có tính chất
quyết định trong việc lập kế hoạch tổ chức hội nghị.
Việc soạn thảo giấy mời xoay quanh một số chủ đề để trả lời cho các câu hỏi mà người mời
được nêu ra như: ai mời, theo thể thức ntn? Ai được mời? lý do mời là gì? Dự kiến tổ chức
hoạt động vào thời gian nào? Địa điểm ở đâu ? trả lời bằng cách nào? Trang phục ra sao? Đi
tới bằng cách nào?
• Ai mời: Chức danh của người mời là căn cứ khẳng định tính chính thức của giấy mời,
chứng tỏ việc thực thi quyền hành và là công cụ thể hiện quyền hành đó. Giấy mời có
thể ghi chức danh của người mời hoặc cả chức danh và tên của người mời. Giấy mời có
thể do nhiều người đứng tên. Việc ghi thêm tên của mỗi người vào dưới chức danh là
không bắt buộc mà tuỳ theo tập quán riêng của từng địa phương.
• Lý do mời: Nội dung chính cần thông báo là gì, vì sao lại gửi giấy mời, mời tới để làm
gì? nhân dịp gì? Thông tin này có tính chất quyết định cho việc tổ chức hoạt động và
cho việc khách có nhận lời tới dự hay không. Các mẫu câu thường được sử dụng là:
Chào mừng…; Nhân dịp…; Tới dự…
• Thời gian ghi trên giấy mời: Khi xác định thời gian tổ chức phải tính đến thời gian
các thành viên có đến dự được không? Địa điểm tổ chức có gì trở ngại không? Các
công việc chuẩn bị đã sẵn sàng chưa?
Cách ghi thời gian trên giấy mời: Trước hết ghi giờ rồi đến ngày tháng năm. Cũng có
thể xác định giới hạn thời gian trong giấy mời.
• Các chỉ dẫn khác: Ở góc trái dưới của giấy mời, tuỳ theo cách trình bày có thể cho
các chỉ dẫn khác để tạo điều kiện thuận lợi cho khách tới dự như: Cách ăn mặc, phương
tiện đi lại, bãi đỗ xe…
Lưu ý gửi giấy mời sớm thể hiện sự quan tâm tới khách. Việc gửi giấy mời muộn vào
giờ chót làm cho mọi người không có thời gian chuẩn bị hoặc có trường hợp quan khách cần có
mặt rất có thể không đến dự vì đã bố trí lịch làm việc khác. Chuyển giấy mời muộn sẽ làm cho
người mời mất uy tín vì không có lý do đặc biệt nào biện hộ cho cách xử sự như vậy.
Lập danh sách khách mời trong hoạt động lễ tân hội nghị
Trong cuộc sống đời tư, việc lựa chọn khách mời rất dễ dàng vì chỉ dựa vào mối quan
hệ thân thiết, cá nhân. Tuy nhiên trong cuộc sống xã hội, đây là vấn đề rất tế nhị. Người ta cảm
thấy rất vinh dự khi được mời tới dự một bữa tiệc chính thức nhưng lại rất dễ cảm thấy mình bị
xúc phạm khi thấy tên mình bị gạt ra khỏi danh sách khách mời.
Để tránh phiền phức cách tốt nhất là xác định rõ các loại khách mời và dựa vào đó mà
lập danh sách. Các tiêu chí để xếp loại khách mời có thể rất đa dạng. Tiêu chí bảo đảm nhất là
lựa chọn khách mời ở từng hội nghị theo cơ cấu tổ chức đã được thừa nhận.
b. Hãy cho bết trong công tác lễ tân việc bố trí ngôi thứ và xếp chỗ khách được thực
hiện như thế nào.
Bố trí chỗ ngồi thích hợp cho mỗi người theo ngôi thứ và cấp bậc là những việc tế nhị nhất
trong công tác lễ tân
Ngôi thứ
Bất kể chế độ chính trị nào (chuyên chế hay dân chủ), môi trường nào (đơn giản hay
phức tạp), chính chức hay không chính thức; công hay tư thì bao giờ người được công nhận là
quan trọng nhất cũng được xếp vào vị trí được coi là hàng đầu.
Các quy tắc về ngôi thứ không phải là bất biến và đồng nhất. Sau đây sẽ xem xét đến
một số yêếutố chính khi xác định ngôi thứ:
• Thứ tự chính thức của ngôi thứ
• Sự bình đẳng giữa các Nhà nước
• Nguyên tắc tôn ti trật tự: Người trên ngồi trước người dưới.
• Ngôi thứ không uỷ quyền
• Nguyên tắc "nhường chỗ"
• Dân biểu
• Tuổi tác và thâm niên
• Khách nước ngoài
• Lịch sự với phụ nữ
• Các cặp vợ chồng
• Các nhân vật tôn giáo
• Những người có huân huy chương và các nhân vật khác
Cách xếp chỗ
* Vị trí khách ngồi
Theo thông lệ người ta xếp người quan trọng nhất ở bên phải chủ nhân rồi người quan
trọng th ứ hai ở bên trái và cứ như thế xen kẽ tiếp theo. Tuy nhiên nếu chủ và khách vì lý do
thể chất nào đó (ví dụ thuận tay trái hay nặng tai…) thì người ta có thể bố trí ngồi đối diện
nhau hoặc thay đổi vị trí và kín đáo thông báo cho các vị khách kkhác.
* Bố trí chỗ ngồi tại hội nghị
Sắp xếp một phòng hội nghị sẽ có ảnh hưởng đến tiến trình hội nghị. Phòng họp phải
đủ rộng để có cự ly thuận tiện cho các đại biểu và những người tháp tùng đi lại dễ dàng. Tên và
chức danh của các khách mời đại biểu được ghi ở cả hai mặt của tấm các đặt ở trên bàn để mỗi
đại biểu tìm được chỗ của mình và mọi người biết đại biểu đó là ai
Câu hỏi 3.3
a. Khái niệm của công tác thu thập, bổ sung tài liệu lưu trữ.
Thu thập, bổ sung tài liệu lưu trữ là việc sưu tầm, làm phong phú thêm tài liệu cho các kho
lưu trữ cơ quan, lưu trữ nhà nước ở Trung ương và địa phương theo những nguyên tắc và
phương pháp thống nhất.
Công tác thu thập bổ sung tài liệu lưu trữ bao gồm:
– Thu thập những tài liệu lưu trữ cho lưu trữ cơ quan, lưu trữ nhà nước theo chế độ nộp
lưu trữ của Nhà nước.
– Sưu tầm những tài liệu còn thiếu để bổ sung cho các phòng lưu trữ đang bảo quản
trong các lưu trữ cơ quan hoặc lưu trữ nhà nước.
b. Trình bày nội dung công tác thu thập bổ sung tài liệu lưu trữ cơ quan? Nội dung
công tác thu thập, bổ sung tàu liệu lưu trữ nhà nước.
1. Nội dung công tác thu thập bổ sung tài liệu lưu trữ tại cơ quan
Các tài liệu văn thư hiện hành đã được giải quyết xong
Các tài liệu này sau một năm giữ lại ở các đơn vị để tiếp tục giải quyết theo dõi công việc
phải nộp vào lưu trữ cơ quan. Lưu trữ cơ quan phải căn cứ vào danh mục hồ sơ để nắm tình
hình tài liệu ở các đơn vị, tổ chức, bộ phận văn thư đồng thời hướng dẫn, đôn đốc kiểm tra việc
lập hồ sơ, lựa chọn tài liệu và tiếp nhận tài liệu hồ sơ lưu trữ.
Các tài liệu cũ còn để lại ở các đơn vị, tổ chức, cá nhân, cán bộ
Các tài liệu này được thu thập bằng 2 cách:
– Cách 1: Lưu trữ cơ quan hướng dẫn cho các đơn vị, cá nhân trong cơ quan cách lập hồ sơ,
hệ thống hoá hồ sơ và lập mục lục hồ sơ, nộp hồ sơ vào lưu trữ cơ quan.
– Cách 2: Lưu trữ cơ quan trực tiếp nhận tài liệu từ các đơn vị, tổ chức, cá nhân về để
tiến hành chỉnh lý có sự phối hợp với những cán bộ của các đơn vị, tổ chức.
Tiếp nhận tài liệu do các cá nhân, gia đình dòng họ nộp vào lưu trữ
Đây là các tài liệu lưu trữ quốc gia mà cá nhân, gia đình dòng họ tập thể đó phải giao lại
cho lưu trữ cơ quan hay lưu trữ nhà nước theo chế độ quy định
Sưu tầm, bổ sung những tài liệu cần thiết theo yêu cầu của cơ quan hay của lưu
trữ nhà nước
Các lưu trữ cơ quan phải căn cứ vào chế độ nộp lưu chuyển của Nhà nước và kế hoạch, yêu
cầu cụ thể của lưu trữ nhà nước để chuẩn bị tài liệu nộp lưu chuyển.
2. Nội dung công tác thu thập tài liệu, lưu trữ tại các lưu trữ nhà nước.
Tài liệu do các lưu trữ cơ quan nộp theo chế độ nộp lưu trữ nhà nước
Theo quy định của Nhà nước, các hồ sơ tài liệu có giá trị bảo quản vĩnh viễn, sau 10
năm lưu trữ tại cơ quan phải đem nộp vào lưu trữ nhà nước. Đây là nguồn tài liệu quan trọng
nhất được bổ sung thường xuyên vào các lưu trữ nhà nước.
Tài liệu của các cơ quan giải thể, ngừng hoạt động :
Những tài liệu này phải tiến hành đánh giá phân loại lựa chọn cụ thể từng trường hợp
tránh tình trạng lưu trữ cả những tài liệu không cần thiết.
Tài liệu của các cá nhân, gia đình, dòng họ, tập thể ký gửi, biếu tặng hoặc nhượng
lại cho lưu trữ Nhà nước.
Tổ chức sưu tầm, bổ sung tài liệu còn thiếu qua các thời kỳ lịch sử
Các lưu trữ nhà nước phải thống kê nắm tình hình tài liệu bảo quản trong kho để xác
định những phông, tài liệu còn thiếu, thu thập thông tin để xác định các tài liệu đó đang được
cơ quan nào nắm giữ, trên cơ sở đó lập kế hoạch sưu tầm
Câu hỏi 3.4
a. Trình bày cơ cấu tổ chức văn phòng? Công tác tổ chức văn phòng cần phải đảm
bảo những yêu cầu nào?
Cơ cấu tổ chức văn phòng:
Cơ cấu tổ chức văn phòng là tổng hợp các bộ phận khác nhau của văn phòng được bố
trí để đảm nhận những nhiệm vụ của công tác văn phòng. Tùy theo lĩnh vực hoạt động, đặc
điểm cụ thể của từng cơ quan mà cơ cấu tổ chức văn phòng sẽ khác nhau. Tuy nhiên, các bộ
phận chủ yếu trong cơ cấu tổ chức văn phòng của một cơ quan thường bao gồm:
Bộ phận hành chính văn thư:
Bộ phận tổng hợp:
Bộ phận quản trị:
Bộ phận lưu trữ:
Bộ phận tài vụ:
Bộ phận tổ chức nhân sự
Bộ phận bảo vệ:
Phụ trách văn phòng là Chánh văn phòng. Chánh văn phòng chịu trách nhiệm trước thủ
trưởng cơ quan về điều hành và kết quả hoạt động của văn phòng. Giúp việc cho chánh văn
phòng là phó văn phòng chịu trách nhiệm trước Chánh văn phòng về những việc được phấn
công và giải quyết một số công việc khi được sự ủy nhiệm của Chánh văn phòng.
Mỗi bộ phận của văn phòng sẽ có một người phụ trách ( Trưởng phòng hoặc tổ trưởng)
chịu trách nhiệm trước Chánh văn phòng về điều hành và kết quả thực hiện các hoạt động của
bộ phận đó.
Các yêu cầu của tổ chức văn phòng: phải đảm bảo tính khoa học.
Tùy theo nội dung, tính chất công việc và hoàn cảnh cụ thể của mỗi cơ quan, đơn vị mà
cách bố trí các bộ phận văn phòng có thể khác nhau song phải quán triệt đầy đủ các yêu cầu
sau đây:
-Tận dụng tối ưu mặt bằng, tiết kiệm và sử dụng cơ động diện tích văn phòng.
-Giảm thiểu thời gian và chi phí cho việc di chuyển giữa các bộ phận của văn phòng.
-Tạo môi trường thích hợp cho công việc của nhân viên văn phòng nhằm giúp nhân
viên hoàn thành công việc với năng suất lao động cao nhất.
-Tạo điều kiện thuận lợi nhất của công tác thu thập, xử lý thông tin.
-Tiết kiệm chi phí lắp đặt.
-Tuân thủ các quy tắc về an toàn kỹ thuật và an toàn lao động.
b. Cho biết các phương pháp bố trí văn phòng.
*Căn cứ vào sự liên kết về không gian giữa các bộ phận:
– Văn phòng bố trí kín (Văn phòng chia nhỏ): Đây là cách bố trí truyền thống theo kiểu tách
bạch từng phòng, bộ phận với tường xây ngăn cách có cửa ra vào có thể đóng kín, khóa khi cần
thiết.
Ưu điểm là bảo đảm sự độc lập giữa các bộ phận, không gây ồn ào, mất trật tự, đáp ứng
được yêu cầu bí mật thông tin khi cần thiết.
Nhược điểm là tốn diện tích sử dụng mặt bằng, thiếu năng động, chi phí lắp đặt lớn, tốn
thời gian di chuyển giữa các bộ phận văn phòng.mặt khác, người phụ trách rất khó kiểm soát
được hoạt động của nhân viên.
-Văn phòng mở: Toàn văn phòng là một khoảng không gian rộng lớn được ngăn thành từng
ô, từng khoang bằng các vật liệu, dụng cụ thích hợp.
Ưu điểm như: Tận dụng được diện tích mặt bằng tối đa vì không có tường ngăn, diện tích
được điều chỉnh theo số lượng người nhằm tạo điều kiện làm việc thuận lợi nhất.
Nhược điểm như gây ồn ào ảnh hưởng đến xung quanh, giảm sự tập trung cho công việc,
khó bảo đảm bí mật thông tin khi cần thiết.
*Căn cứ vào trình độ tập trung hóa công tác văn phòng:
– Bố trí văn phòng theo hướng: hướng phân tán và hướng tập trung
Văn phòng bố trí theo hướng phân tán: Tất cả các bộ phận của văn phòng đều bố trí
nhân viên, trang thiết bị để thực hiện các dịch vụ như: đánh máy, phô tô tài liệu, xử lý
văn bản, lưu trữ văn bản.
Văn phòng bố trí theo hướng tập trung: Có hai hình thức tập trung:
+ Văn phòng tập trung theo địa bàn: Các hoạt động hồ sơ, văn thư đều phải tập trung
vào một địa điểm duy nhất đó là phòng hành chính, dưới quyền quản lý của nhà quản
trị hành chính.
+ Văn phòng tập trung theo chức năng: Các hoạt động hành chính vẫn đặt tại địa điểm
của các bộ phận chuyên môn của nó nhưng phải được đặt dưới quyền phối hợp, tiêu
chuẩn hoá và giám sát của nhà quản trị hành chính.
Câu 3.5 : hãy cho biết trong quá trình tổ chức hội nghị:
a. Trình bày tầm quan trọng của các bài phát biểu sẽ được diễn giả trình bày
Trong các hoạt động chính thức, phát biểu có vị trí quan trọng mang tính chất trọng thể
thu hút sự chú ý của các đại biểu. Căn cứ vào lời phát biểu đó họ sẽ phản ứng cùng các
khách mời khác, hiểu được quan hệ của người khác và điều chỉnh chính sách của cơ quan
hay doanh nghiệp mà họ đại diện. Phát biểu đô khi còn bao hàm ý nghĩa tôn trọng hay vinh
dự, cam kết tham gia hoặc tổng kết một hoạt động như nhân dịp trao huân chương, cắt
băng khánh thành… Như vậy sẽ tôn thêm phần quan trọng của sự kiện. Vì vậy trong các
hội nghị các buổi chiêu đãi ai sẽ phát biểu, phát biểu vấn đề gì, vào lúc nào, theo trình tự ra
sao, người chủ trì và ban tổ chức phải quyết định toàn bộ các vấn đề đó được khi diễn ra
hoạt động.
b. Nêu cách thức yêu cầu khj chọn người phát biểu và trình tự sắp xếp các bài phát
biểu.
Có những hội nghị diễn giả và bài thuyết trình đã được xác định trong chương trình từ
trước khi mọi công việc phải được tập trung cho sự kiện đó.
Phát biểu và nội dung của bài phát biểu thể hiện quyền lực. Do đó lựa chọn ai phát biểu
và phát biểu như thế nào phải bảo đảm quán triệt tư tưởng đó. Vì vậy ban tổ chức phải định
hướng chủ đề phát biểu như thế nào? Có 4 nguyên tắc chỉ đạo sau đây:
– Nguyên tắc 1: Người được coi là nắm giữ vị trí ít quan trọng hơn cả trong quan hệ thứ
bậc sẽ phát biểu đầu tiên trong khi phần kết thúc sẽ do người giữ trọng trách cao nhất đảm
nhận.
– Nguyên tắc 2: Vị chủ lễ là người tiếp đón nên sẽ là người phát biểu đầu tiên, tiếp theo
là lời đáp lễ của vị khách mời.
– Nguyên tắc 3: Mỗi cơ quan, tổ chức chỉ cần một người đại diện đứng lên phát biểu.
Việc có tới hai ba người phát biểu nhân dân một cơ quan cho thấy dấu hiệu phân tán quyền lực
hoặc lơi lỏng việc thực thi quyền lực. Còn nếu vì lý do nội bộ nào đó mà có tới hai vị đại diện
một cơ quan phát biểu thì người giữ chức vụ thấp hơn đảm nhận vai trò chủ lễ hoặc giới thiệu
khách chủ và không thể đánh đồng với vai trò của diễn giả chính.
– Nguyên tắc thứ 4: Việc sắp xếp trình tự phát biểu trong một buổi lễ cũng như tạo
dựng một cuộc đối thoại trong đó mỗi bài phát biểu là một phần của tổng thể, liên kết chặt chẽ
với nhau và cùng phục vụ cho nội dung chính của buổi lễ.
Câu hỏi 3.6: cho biết những quy định chung soạn thảo văn bản và quy định
về thể thức văn bản? lấy ví dụ minh họa.
1. Những quy định soạn thảo văn bản
Nội dung văn bản phải hợp hiến, hợp pháp
Văn bản quy phạm pháp luật được ban hành phải có nội dung phù hợp với hiến pháp và
Luật pháp hiện hành. Văn bản của cơ quan nhà nước cấp dưới ban hành phải phù hợp và không
trái với quy định trong văn bản của các cơ quan nhà nước cấp trên.
Văn bản phải được soạn thảo đúng thể thức
Văn bản phải đảm bảo đúng thể thức nhà nước quy định, nếu văn bản không đúng thể
thức, văn bản sẽ không có giá trị pháp lý
Văn bản phải được soạn thảo đúng thẩm quyền quy định
Đối với văn bản quy phạm pháp luật, thẩm quyền soạn thảo và bàn hành của các cơ quan
quản lý nhà nước đã được phân định rõ nhằm tránh việc chồng chéo hay bỏ sót lĩnh vực cần
quản lý và chức năng của từng cơ quan (luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 1997)
Văn bản phải đảm bảo tính khả thi
Nếu là văn bản pháp luật thì phải phù hợp với một nội dung và vấn đề mà lĩnh vực văn
bản đó điều chỉnh. Một văn bản chỉ đề cập đến những vấn đề có liên quan với nhau, còn những
vấn đề khác phải được soạn thảo và trình bày ở một văn bản khác.
Văn bản phải được trình bay bằng phong các ngôn ngữ hành chính công vụ
Đây là phong cách ngôn ngữ dùng trong lĩnh vực luật pháp và quản lý nhà nước. Khi
soạn thảo văn bản hành chính nói chung cần đảm bảo các yêu cầu của phong cách này mới tạo
ra các văn bản hành chính hoàn chỉnh
2. Hình thức của văn bản
Những yêu cầu chung của việc soạn thảo văn bản quản lý: thể thức văn bản (cơ cấu
hình thức văn bản) là bố cục các phần, các ý, các câu liên kết với nhau theo chủ đề nhất đinh
nhằm tạo nên văn bản là một chỉnh thể thống nhất. Mẫu trình bày văn bản quản lý Nhà nước
bao gồm 14 yếu tố sau:
1.Quốc hiệu
Công văn số 1053/VP ngày 12/8/1976 Thường vụ hội đồng Chính phủ quy định về
quốc hiệu sử dụng trên các văn bản của nước ta như sau:
(dòng trên viết) CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
( Dòng dưới viết ) Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
( Viết bằng chữ thường có gạch nối ở giữa, phía dưới có gạch ngang)
2.Địa danh, ngày tháng
Địa danh là điểm đặt trụ sở của cơ quan ban hành văn bản, giúp cho cơ quan nhận văn
bản theo dõi được địa điểm cơ quan bản hành để liên hệ giao dịch công tác thuận lợi
Ngày tháng: ghi ngày tháng năm ban hàn (ký) văn bản, những số chỉ ngày dưới 10,
tháng dưới 3 phải viết thêm số 0 ở đằng trước
3.Tên cơ quan ban hành văn bản
Tên cơ quan ban hành văn bản cho biết vị trí của cơ quan ban hành trong hệ thống tổ
chức bộ máy nhà nước. Tên cơ quan được viết ở góc trái, ngang hàng với quốc hiệu được trình
bày đậm nét rõ ràng chính các như trong quyết định thành lập cơ quan, không viết tắt, sai chính
tả.
4.Số và ký hiệu văn bản
Số và ký hiệu ghi ở dưới tên cơ quan ban hành văn bản
Điều 6 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật được đánh sơ thứ tự cùng với năm
ban hành và ký hiệu cho từng loại văn bản.
5.Tên loại văn bản
Trừ công văn, còn tất cả các văn bản quản lý đều có tên loại. Không dùng tên loại văn
bản mà pháp luật không quy định.Tên loại văn bản quản lý hiện nay được quy định trong điều
lệ công tác công văn giấy tờ và hồ sơ lưu trữ ban hành kèm theo Nghị định 142/08 ngày
28/91963 và Thông tư 33/BT hướng dẫn về hình thức văn bản và việc ban hành văn bản của cơ
quan hành chính nhà nước. Tên loại văn bản được viết in to đậm dưới địa danh ngày tháng,
giữa trang giấy.
6. Trích yếu văn bản
Trích yếu nội dung là phần ghi tóm tắt chính xác nội dung văn bản. Trích yếu thể hiện
tổng quát nội dung của văn bản, giúp xác định nhanh chóng nội dung chủ yếu của văn bản,
thuận tiện cho việc vào sổ và theo dõi sử dụng.
Trích yếu nội dung được ghi dưới tên loại văn bản, đối với công văn thì ghi dưới số, ký
hiệu.
7. Các căn cứ bản hành
Đây là yếu tố bắt buộc đối với văn bản quy phạm pháp luật và văn bản cá biệt nhằm chỉ
ra cơ sở để ban hành chung. Các căn cứ này trực tiếp liên quan đến nội dung của văn bản,
không cần nêu căn cứ gián tiếp. Căn cứ ban hành có thể được trình bày theo lối “văn điều
khoản” hoặc “văn xuôi pháp luật”
8. Nội dung của văn bản
Đây là phần chủ yếu của bất cứ loại văn bản nào. Tùy theo vấn đề, mục đích, hình thức
văn bản khác nhau mà lựa chọn cách kết cấu nội dung, hình thức, văn phong cho phù hợp. Nội
dung văn bản phải được trình bày gọn, đủ ý, không trùng lặp, cân nhắc từng ý từng câu, đảm
bảo các yêu cầu về sử dụng từ ngữ chính tả.
9. Điều khoản thi hành
Điều khoản thi hành thường áp dụng đối với văn bản quy phạm pháp luật và văn bản cá
biệt. Phần điều khoản thi hành bao gồm: hiệu lực của văn bản, chủ thể thi hành, xử lý văn bản
cũ
10. Thẩm quyền ký
Thẩm quyền ký bao gồm: chức vụ, chữ ký và họ tên đầy đủ của người có thẩm quyền ký.
11. Con dấu
Dấu của cơ quan ban hành văn bản màu đỏ cờ (quốc ký) đóng trùm lên trên 1/3 đến 1/4
chữ ký về phía trái, không được đóng dấu khống chỉ.
12. Nơi nhận
Nơi nhận là tên cơ quan tổ chức, cá nhân có trách nhiệm thi hành công việc nói trong
văn bản. Nơi nhận giúp cho văn thư xác định đủ số lượng bản cần in, đánh máy, gửi đúng đối
tượng.
13. Dấu chỉ mức độ “mật”, độ “khẩn”
Trong trường hợp văn bản có dấu chỉ độ “mật’ (mật, tối mật, tuyệt mật) hoặc dấu chỉ
độ “khẩn” (khẩn, thượng khẩn, hỏa tốc) thì dấu chỉ độ mật và độ khẩn được đóng bằng mực đỏ
vào phía trái tờ đầu dưới số và ký hiệu. Mức độ “mật’ và “khẩn” của văn bản do người ký có
thẩm quyền quyết định.
14. Tên viết tắt người đánh mày và số lượng bản đánh máy hoặc sao chụp
Trong trường hợp văn bản quan trọng cần quản lý chặt chẽ số lượng văn bản thì cần ghi
tên người đánh máy và số lượng văn bản đánh máy hoặc sao chụp vào vị trí giữa tiêu đề quốc
hiệu và địa danh ngày tháng.
Tóm lại cơ cấu của một văn bản có thể bao gồm đầy đủ 14 yếu tố nói trên. Các yếu tố
được trình bày theo một thể thức nhất định nhằm đảm bảo cho văn bản có hiệu lực pháp lý và
sử dụng được thuận tiện.
Câu hỏi 3.7 : Trình bày các khái niệm của các loại văn bản pháp luật? lấy ví dụ
minh họa
1. Văn bản của các cơ quan quyền lực nhà nước
a. Văn bản của Quốc hội
– Hiến pháp: là đạo luật gốc do Quốc hội ban hành, là cơ sở pháp lý của việc ban hành
mọi văn bản quy phạm pháp luật. Hiến pháp nhằm điều chỉnh những quan hệ xã hội cơ bản
nhất của một quốc gia và những nguyên tắc quy định sự tồn tại của một quốc gia.
– Luật: điều chỉnh các quan hệ xã hội cơ bản, quan trọng và tương đối ổn định nhằm cụ
thể hóa một số quy định của hiến pháp. Luật quy định các vấn đề cơ bản quan trọng trong các
lĩnh vực về đối nội, đối ngoại nhiệm vụ kinh tế xã hội, quốc phòng an ninh của đất nước,
những nguyên tắc chủ yếu về tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước, về quyền và nghĩa
vụ cơ bản của công dân…
– Nghị quyết: được ban hành để quyết định các kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội của
đất nước, quyết định chính sách tài chính, ngân sách quốc gia, quyết định các chính sách cơ
bản về đối ngoại, an ninh và quốc phòng phê chuẩn điều ước quốc tế…
b. Văn bản của Uỷ ban thường vụ quốc hội
– Pháp lệnh: là văn bản đặt ra các quy phạm nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội quan
Xem thêm: Quán Triệt Nghị Quyết 765 Của Quân Ủy Trung Ương, Nghị Quyết 765
trọng cơ bản nhưng chưa ổn định hoặc các quan hệ xã hội chưa được luật điều chỉnh. Sau một
thời gian thực hiện trình Quốc hội xem xét quyết định ban hành thành luật.
– Nghị quyết: được ban hành để giải thích Hiến pháp, luật, pháp lệnh; giám sát việc thi
hành hiến pháp, văn bản quy phạm pháp luật của Quốc hội và Uỷ ban thường vụ quốc hội;
giám sát hoạt động của Chính phủ và Tòa án nhân dân tối cao, giám sát và hướng dẫn hoạt
động của Hội đồng nhân dân và quyết định những vấn đề thuộc thẩm quyền của Uỷ van
thường vụ quốc hội.
c. Văn bản của Chủ tịch nước
– Lệnh: dùng để công bố Hiến pháp, pháp luật, pháp lệnh để tổng động viên hoặc động
viên cục bộ, để ban bố trình trạng khẩn cấp trong cả nước hoặc từng địa phương.
– Quyết định: dùng để giải quyết những công việc cụ thể thuộc thẩm quyền của mình
như : bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Phó thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng và các thành viên
khác của Chính phủ: Phó Chánh án tòa án nhân dân tối cao, Phó Viện trưởng Viện kiểm sát
nhân dân tối cao, phong hàm phong cấp sỹ quan cấp cao trong các lực lượng vũ trang nhân
dân,
d. Văn bản của Hội đồng nhân dân các cấp
– Nghị quyết của Hội đồng nhân dân: nhằm đưa ra chủ trương, biện pháp thực hiện văn
bản quy phạm pháp luật của các cơ quan nhà nước cấp trên ở địa phương theo sự hướng dẫn
của Chính phủ; trong một sơ trường hợp Hội đồng nhân dân được quyết định những vấn dề cấp
bách của địa phương khi văn bản cấp trên chưa quy định như; quy định về những hành vi vi
phạm hành chính và các cơ quan nhà nước; giải quyết những công việc cụ thể thuộc thẩm
quyền của Hội đồng nhân dân như hủy bỏ những quyết định sai trái của Hội đồng nhân dân cấp
dưới, phê chuẩn kế hoạch hoạt động của UBND cấp mình.
2. Văn bản của các cơ quan quản lý hành chính nhà nước
a. Văn bản của Chính phủ
– Nghị quyết: nhằm đề ra các chủ trương chính sách lớn như xây dựng và kiện toàn bộ
máy hành chính nhà nước từ trung ương đến cơ sở; bảo đảm thực hiện Hiến pháp và pháp luật
trong các cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội, đơn vị vũ trang nhân dân và công dân; thực hiện
chính sách xã hội dân tộc tôn giáo, củng cố và tăng cường quốc phòng an ninh; phê duyệt các
điều ước quốc tế thuộc thẩm quyền của Chính phủ.
– Nghi định: quy định chi tiết thi hành luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh nghị
quyết của Uỷ ban thường vụ quốc hội; lệnh, quyết định của Chủ tịch nước; quy định nhiệm vụ
quyền hạn, tổ chức bộ máy cả các Bộ, cơ quan ngang Bộ và các cơ quan thuộc Chính phủ
b. Văn bản của Thủ tướng chính phủ
– Quyết định: được ban hành để quyết định các chủ trương, biện pháp lãnh đạo điều
hành hoạt động của Chính phủ và hệ thống hành chính của nhà nước từ trung ương đến cơ sở.
Quy định chế độ làm việc của các thành viên Chính phủ, Chủ tịch UBND tỉnh – thành phố trực
thuộc TƯ và các vấn đề khác thuộc thẩm quyền của Thủ tướng chính phủ.
– Chỉ thị quy định các biện pháp chỉ đạo, phối hợp hoạt động của các thành viên chính
phủ, đôn đốc và kiểm tra hoạt động của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ,
UNBD các cấp trong việc thực hiện các chủ trương chính sách pháp luật caa nhà nước, các
quyết định của Chỉnh phủ
c. Văn bản của Bộ trưởng, Thủ trưởng các cơ quan ngang Bộ và Thủ trưởng các
cơ quan thuộc Chính phủ
– Quyết định: quy đinh về tổ chức và hoạt động của các cơ quan, đơn vị trực thuộc; quy
định các tiêu chuẩn, quy trình, quy phạm và các định mức kinh tế kỹ thuật của ngành, lĩnh vực
do mình phụ trách và những vấn đề thuộc Chính phủ giao.
– Chỉ thị: quy định các biện pháp để chỉ đạo, đôn đốc, phối hợp và kiểm tra hoạt động
của các cơ quan, đơn vị thuộc ngành, lĩnh vực mình phụ trách trong việc thự hiện văn bản quy
phạm pháp luật của các cơ quan nhà nước cấp trên và của cơ quan mình.
– Thông tư: được ban hành dể hướng dẫn thực hiện những quy định được luật, nghị
quyết của Quốc hội; pháp lệnh nghị quyết của ủy ban thường vụ quốc hội; lệnh, quyết định của
Chủ tịch nước; nghị quyết, nghị định của Chính phủ; quyết định; chỉ thị của thủ tướng chính
phủ giao thuộc phạm vi quản lý ngành, lĩnh vực do mình thụ trách.
d. Văn bản của Uỷ ban nhân dân các cấp
– Quyết định của UBND : dùng để quy đinh những chủ trương, biện phá cụ thể thực
hiện văn bản cảu các cơ quan nhà nước cấp trên và nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp
mình; giải quyết những công việc cụ thể thuộc thẩm quyền của UBND như : tổ chức thực hiện
và kiểm tra đối với các cơ quan, công dân trong việc chấp hành pháp luật; bổ nhiệm, miễn
nhiệm cán bộ viên chức giữ các chức vụ thuộc thẩ